Natuurlijk wil je het oorspronkelijk bouwjaar achterhalen. In sommige gevallen lukt dat vrij nauwkeurig omdat bijvoorbeeld een datum ergens binnen in de body of ergens op de hals is verstopt. Maar in de praktijk kun je natuurlijk niet altijd alles eerst demonteren voordat je besluit tot aanschaf over te gaan. Serienummers zijn dan een goede indicatie.
Bij bijvoorbeeld de wat oudere Fender gitaren staat dat nummer op de metalen halsplaat, die overigens op eenvoudige wijze tussentijds kan zijn vervangen. Latere exemplaren kregen standaard een serienummer op de kop van de hals, maar ook een hals is bij een Fender zomaar te verwisselen.
Kijk ook zoveel mogelijk naar de uitvoering en de andere componenten om te controleren of alles correspondeert met het hetzelfde jaar. Zo zijn potmeters soms voorzien van een nummer waarbij de laatste 2 cijfers een weeknummer aangeven, en de 2 cijfers daarvoor het jaartal. Bijvoorbeeld 6648 zou dan week 48 van 1966 kunnen aanduiden. De potmeters zullen dan ongeveer van het bouwjaar van de gitaar moeten zijn, maar kunnen ook al een jaar voor de productie van de gitaar zijn gemaakt. Het is slechts een indicatie en ook hiervoor moet je eigenlijk ook eerst gaan "schroeven". Ook op de elementen kun je soms aanwijzingen vinden die naar een jaartal verwijzen. Een en ander kan erg verschillen per merk. Zie ook de diverse linkjes onderaan. Enkele fabrikanten reageren keurig op e-mail waarin je aan de hand van het serienummer de gegevens opvraagt.
Bovenstaande gaat min of meer ook op voor versterkers. Daar kan tevens nog een code op een transformator een extra aanwijzing zijn om het jaar te achterhalen. De productiedatum van de buizen is wellicht nog te achterhalen. In veel gevallen zullen die tussentijds zijn vervangen maar krijg je wel een indruk van de ouderdom van de huidige set. Buizen gaan door het gebruik in de loop der jaren in kwaliteit achteruit Ongebruikte buizen zullen echter niet echt verouderen. Veel gehoorde kreten zijn "NOS" (new old stock) ofwel nog ongebruikte buizen uit een oude voorraad, Met "NIB" (new in box) wordt een originele oude productie buis aangeduid die achteraf in een (meestal wit/blanco) doosje is verpakt. Er worden nog wel in sommige fabrieken nieuwe buizen gemaakt waarbij die uit China minder worden gewaardeerd.
Waar ik zelf regelmatig baat bij had, was eerst via Google te gaan zoeken naar een identiek object van hetzelfde bouwjaar. Ik kreeg zo foto's en details die prima als vergelijkingsmateriaal dienden. Je weet dan waar je op moet letten en krijgt meteen een indruk of de vraagprijs realistisch is. Ik ben zo zelfs hetzelfde instrument tegengekomen in een advertentie van een eerdere verkoper die het ooit had aangeboden. Denk er ook eens aan om te zoeken op het merk/type maar dan tevens met de tekst "catalog". Diverse oude folders met de originele specificaties en afbeeldingen zijn zo op internet te vinden.
Bij de "betere handelaar" mag je eigenlijk verwachten dat men zelf alles vooraf heeft gecontroleerd. Voor de volledigheid zijn er al foto's gemaakt van de diverse details zodat het instrument niet nogmaals uit elkaar hoeft te worden gehaald. Ook zal men de kennis hebben om de mogelijke vervalsingen er tijdig uit te vissen. Wist je dat bijvoorbeeld de logo's en zelfs genummerde halsplaten (serienummer geheel naar keuze, zie resultaat van steekproef hiernaast) zo via eBay te bestellen zijn?
Wat betreft de codes en serienummers is er genoeg informatie via het internet te vinden. Het zou overbodig zijn om ook hier dergelijke lijsten te plaatsen, zodat ik me hier beperk tot het vermelden van enkele linkjes om het alvast wat makkelijker te maken . . .
